Lundrimi i njeriut në hapësire, ka qenë e mbetet ëndërr sublime e çdo njeriu. Në çdo çast të jetës së tij mbi tokë, që kur ai u ndërgjegjësua, edhe pse në gjendjen primitive, krijesa njerëzore vështronte lart, kënaqej me lundrimin ajror te fluturakeve, rendte pas tyre, me synimin për ti arritur e për ti kaluar. Kështu, njeriut primitiv, pas shumë kohesh i lindi ideja për t’u ngjarë zogjve e ndoshta për ti kaluar ata, në fluturimin e tyre.

Një monografi ndryshe

Shumë herë jam përfillur për te shkruar diçka, për Hyrën por jam sprapsur, jo pa shkak. Sa e vështire është te përmbledhësh ne një monografi jetën e një “gjigandi” si ai. Një jete qe i ka te gjitha brenda. Hysa ndriti sa qe ne jete, vazhdon te ndrite dhe pas ndarjes nga jeta. Nuk e teproj po te them se Mahmut Hysa nuk ngjante me një njeri te zakonshëm; Ai ishte një “yll dritëshumë”; ishte një “ vegim”; një “engjëll mbrojtës” qe na erdhi si dhurate nga yjësitë, për te na bere pakëz drite. Si yll qe ishte, Mahmut Hysa mund te krahasohet vetëm me yjet dhe e ka vendin mes tyre, ne përjetësinë e qiellit, ne te cilin lundroi me te gjithë tipat e aeroplanëve qe dispononte vendi ynë dhe mori klasin e pare te pilotit qe është shkalla me e larte e kualifikimit te pilotit.

Kam shkruar dhjetra monografi, kushtuar shokeve dhe kolegeve aviatore. Jam perqendruar, ne vecanti tek monografite “lapidar”, kushtuar atyre qe nuk jane me ne jete. Nuk me ka shkuar ne mendje se dikur kujtesa do te me mjegullohej e dora do te me dridhej, sic po me ngjan me Petrika Kostanin, te cilin e kam njohur e kam zene miqesi me te ne kohe te veshtira per te dy dhe per ata qe ishin ne te njejtet  kushte, ne kohen kur studionim per t’u bere pilote. Megjithate,  jam i vendosur e do te shkruaj, sic mundem por dhe sic deshiroj te shkruaj per Ate njeri, i cili i meriton te gjithe nderet.

Historia e një piloti të talentuar, të cilit iu pre ëndrra

Muhaxhiri Besnik Isuf Shahi, u lind, u mekua e u rrit ne Shijak, ne fshatin Borake, ne një familje fisnike me origjine nga shqiptaret e Bosnjës. Paraardhësit e tij u vendosen ne Shijak e ne rrethinat e tij ne vitet ’80 te shekullit te kaluar ne shtegtimin e tyre ne vende ku jetohej me qete e rreziqet ishin me te paket. Familja me shume fëmije e boshnjakut Isuf Shahi, menjëherë pas çlirimit te vendit la Barakën e tij te dashur e u vendos ne qytetin e Shijakut, ku u mbështet tek boshnjake te tjerë dhe tek familjet shqiptare qe gjeti aty.

Si  ne  cdo  pune,  edhe  ne  ate  te  aviatoreve,  njerezit  nuk  jane  te  prere  me  nje  sharre.  Disa  behen  shtyse  per  t’ i  shpure  punet  perpara,  teksa  te  tjere  frenojne  e  pengojne  progresin.  Flitet  shume  se  veteranet  jane  “ fond  i  arte”,  apo  “ magazine  vlerash”.  Keto  jane  te  verteta  e  nuk  kane  nevoje  te  vertetohen.  Vete  mosha  qe  mbajne  mbi  supe  eshte  jo  vetem  fat  e  privilegj,   por  nuk  mund  te  thuhet  se  mosha  eshte  gjithcka.  Ajo  eshte  vetem  nje  premise  e  mire.  Vlerat  individuale  te  njerezve  jane  ato  qe  bejne  diferencen.

(Miresia  e  atij  njeriu  nuk  njeh  kufi)

Kete  shkrim  monografi,  te  cilin  ia  kushtoj  nje  aviatori  te  thjeshte,  nga  jerezit  me  te  thjeshte e me te  mire  qe  kam  njohur,  mund  ta  titulloja  tjetersoj,  nisur  vetem  nga  fakti  se  tek  Ai  njeri  miresia, urtesia  dhe  thjeshtesia  te  cilat  nuk  kane  ane  e  fund   perbejne  nje  trinom   te   pandare;  ato  jane  rritur  se  bashku  e i  perngjasojne  njera – tjetres.  Alberti  eshte  nga  te  paktet  njerez,  qe  nuk  deshiron  te  shkruash   per   te,  ne  nje  kohe  kur  mjaft  te  tjere  e  kerkojne  kete,  me  kembengulje. Lexo të plotë →

P  R  O  L  O  G

Lundrimi  ajror,  qe  ne  kohe  te  lashta,  ka  terhqur  vemendjen   dhe  eshte  lakmuar  nga  njerezit.  Jo  per  aventure  por  per  ta  zoteruar  ate.  Disa,  qe  jane  perpjekur,  ia  kane  dale  te  behen  pjese  e  shkences  aeronautike,  ne  funksionin  e  pilotit,  teknikut  apo  specialistit  te  aviacionit.  Te  tjere  qe  nuk  e  kane  patur  kete  shans,  ose  kane  mbetur  thjesht  sodites  e  jane  kenaqur  me  ate  qe  kane  vrojtuar  e  jane  bere  dashamires  te  lundrimit  ajror.  Fluturimi  dhe  ata  qe  e  realizojne  ate,  mendoj  se  nuk  e  kane  shume  te  nevojshem  reklamimin  e  punes  se  tyre.  Mjafton  te  degjoje  njeriu  uterimen  e  aeroplanit  qe  kalon  siper,  dhe,  instiktivisht  ngre  koken  lart  e  kerkon  objektin  qe  fluturon.   Zhurma  qe  vjen  nga  qielli,  se  c’ka  nje  tjeter  tingull  qe  e  terheq  njeriun,   i  shton  atij  kenaqesine  dhe  krenarine.   Nuk  besoj  te  kete  njeri  qe  nuk  i  ka  provuar  keto  ndjesi,  ne  vecanti   kur  ka  vene  re  siluetin  e  aeroplanit  qe  fluturon  siper  tij,  ose  kur  veshtron  gjurmen  e  bardhe  qe  le  nje  aeroplan  i  cili  fluturon  ne  lartesi.  Njeriu  qe  e  perjeton  kete,  jo  vetem  qe  ndjen  nje  lehtesi  ne  shpirt,  provon  nje  kenaqesi  e  krenari  te  papare  por  dhe  e  radhit  veten  me  fluturaket,  pavaresisht  se  capitet  ne  toke  apo  rrugeton  me  mjete  tokesore apo detare. Lexo të plotë →

Kur  ishte  femije,  si  gjithe  bashkemoshataret,   fantazonte  e  thurte  endrra.  Mes  endrrave  te  shumta,  njera  prevalonte.  Kur  luante  me  shoket  dhe  me  te  afermit  e  se  njejtes  moshe,   cdo  dite bridhte  atyre  brigjeve  e  monopateve   tek  Bregu  i  Kishes,  tek  Fusha  e  Mejtepit,  ne  Perroin   e  Madh,  tek  Rrapi   i  Parashqevise  etj.  Manushi  hapte  krahet,  imitonte  aeroplanin,  veshtronte   poshte,  ne  drejtim  te   Perendimit,  kenaqej  me  kaltersine  e  detit   e  mbushej  me  fryme  prej  ajrit  te  ngjeshur  e  te   paster,   relaksohej,  prej  bukurise  te  rralle  dhe  nga  madheshtia   e  Gjirit  te  Vlores,  Sazanit  e  Karaburunit  dhe  nga  famemadhja   Vlore,  me  histori.   Ai   e  kish  per  nder,  krenohej  e  lumturohej  kur pohonte,  plot  krenari  e seriozitet:  “Jam  vlonjat  e  Vloren   time  nuk  e  nderroj  me  asnje  ne  bote”. Lexo të plotë →

Kush nuk e kujton mesesin e  pare  te tij?  Ate  qe  te  ka  mesuar  alfabetin  shqip;  shkrim  e  kendim  dhe  te  ka  futur   ne  udhen  e  dijes.  Thone  se  njeriu  meson  gjate  gjithe  jetes  dhe   mbetet  nxenes  i  perjetshem.  Here  me  mesuesin  prane,  e  here  autodidakt.  Ekzistojne  disa  profesione,   sic eshte  ai  i  te  fluturuarit,  i  cili  nuk  mesohet  pa  “ marre  takim  ajrin  nen  drejtimin  e mesuesi t”,  i  cili  te  shoqeron  ne  cdo  hap  e  vazhdimisht.  Me  perulje  e  me respect  te  merituar  per  punen e vecante  qe  ben,  kete  tip  mesuesi  do  ta  quaja,  pa  ia  paksuar  vlerat   instruktor   te  fluturimit.  Lexo të plotë →

(Mos e harroni njeriun e mire!)

Si kudo, edhe ne aviacion, njerezit  kujtohen  per  vlerat  qe  kane  shpalosur.  Pavaresisht  nga  profili i punes qe kane kryer,  cdo njeri ,  e  ka  shkruar  vete opinionin dhe pozicionin qe i perket.   E  thene me pak fjale,  njeriu e gdhend emrin ne bemat e tij.  Disa pilote kujtohen si  “ qites te shkelqyer”… te tjere mbahen mend si  “akrobate te ajrit”;   ka patur dhe metodiste te kualifikuar etj.  etj.  Nuk mund te harrohen disa ingjeniere,  teknike e specialiste  aviacioni,  te cilet kane kontribuar ne kohe te ndryshme dhe  pavaresisht  nga  niveli  arsimor  e  kulturor qe kane patur,  ata kane vene ne themel te punes se tyre zemren dhe shpirtin dhe e kane mbuluar veten me lavdi te merituar.  Nje kategori kontributoresh, vertet mund te mos kene “ vrare arine”,  si disa qe  tunden e shkunden  por, ne fund te fundit  dicka kane bere e kjo dicka eshte e tyre,  perfaqeson  nje tulle,  ne murin e ngrehines te perbashket qe quhet Aviacioni  Shqiptar. Lexo të plotë →